داروساز هفت ستاره
حرفه داروسازی، از دهه 1960 میلادی و پس از تحولات مختلفی که در جنبه‌های مختلف یافته است، به تدریج به سمت داروسازی بیمار محور پیش رفته، به نحوی که امروزه داروسازان دیگر فقط به نسخه‌پیچی و ارایه خدمات دارویی به بیمار اکتفا نکرده و وظیفه ارایه مراقبت‌های دارویی را نیز بر عهده گرفته‌اند...
سازمان بهداشت جهانی در گزارش گروه مشاوره در مورد آماده‌سازی داروساز آینده (ونکور، کانادا 1997) هفت نقش برای «داروساز هفت ستاره» تعریف کرده که به عنوان حداقل انتظارات معمول سیستم مراقبت سلامت جامعه جهانی از داروساز باید در نظر گرفته شود.
نقش‌ها و مسوولیت‌های تعریف شده در این گزارش عبارت‌اند از:
1) Care giver: فارغ‌التحصیل داروسازی تجربیاتش را به عنوان تجربه دارویی درمانی می‌نامد که خدمات مراقبتی یا کیفیت بالا را در دو فضای اولیه تأمین می‌کند: اول اینکه فارغ‌التحصیلان داروسازی در همکاری با بیماران یا دیگر بخش‌های مراقبت سلامت، دانش و مهارت‌های‌شان را به طور مستقیم (در بالین و یا ارایه خدمات دارویی) یا غیرمستقیم (مانند فعالیت‌های پژوهشی، تکنولوژیکی، رگولاتوری) در برخورد با نیازهای دارویی بیمار با هدف دست‌یابی به نتایج مطلوب برای بیمار و حفظ یا بهبود کیفیت زندگی بیمار استفاده می‌کنند. دوم اینکه فارغ‌التحصیلان داروسازی با ارایه آموزش، اطلاعات و توصیه به کادر پزشکی برای اطمینان از مطلوب و هزینه اثربخش بودن و منطقی نمودن هزینه‌های مراقبت بیمار و افزایش سلامتی آنها نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
2) Decision maker: فارغ‌التحصیل داروسازی باید دانش و درک اطلاعات اساسی حرفه داروسازی شامل علوم زیستی، علوم رفتاری، داروسازی صنعتی، داروسازی اجتماعی، داروسازی بالینی و حرفه داروسازی را داشته باشد. فارغ‌التحصیلان داروسازی با بررسی علمی تحلیل‌گرانه و اصولی در ارتباط با فعالیت‌های حرفه‌ای خود تصمیم‌گیری و مشکلات را با تکیه بر توانایی‌های تحقیقاتی خود حل می‌نمایند. آنها همچنین می‌توانند به طور سیستماتیک اطلاعات موجود را جستجو نموده و با تجزیه و تحلیل آنها را ارتقا داده و به کار برند.
3) Communicator: فارغ‌التحصیل داروسازی می‌تواند به طور مؤثر از ارتباطات نوشتاری، شفاهی و غیره جهت جواب دادن به مخاطبان خود استفاده نماید. در این راستا داروساز باید قادر باشد اطلاعات را به درستی از منابع جستجو کرده و از فناوری روز بهره گیرد.
4) Leader: فارغ‌التحصیل داروسازی باید بتواند مسایل و مشکلات مربوط به رشته خود را راهبری نماید.
5) Manager: داروساز باید بتواند اطلاعات موجود، منابع انسانی، فیزیکی، مالی و زمان را به طور مؤثر با هدف دسترسی مطمئن و آسان بیماران به خدمات مراقبت‌های دارویی مدیریت نماید. همچنین این افراد باید بتوانند به راحتی در تیم‌های سلامت قرار گرفته و انجام وظیفه نمایند.
6) Life long learner: فارغ‌التحصیل داروسازی باید مفاهیم و اصول و نیز تعهد به یادگیری در طول زندگی را به عنوان وسیله‌ای برای تکمیل و پیشرفت فعالیت‌های حرفه‌ای و نقش تخصصی خود در جامعه داشته باشد.
7) Teacher: فارغ‌التحصیل داروسازی مسوولیت کمک به آموزش و تربیت نسل آینده داروسازان را بر عهده دارد. سهیم شدن در آموزش نه تنها انتقال دانش به دیگران است، بلکه فرصتی برای داروساز است تا دانش جدیدی به دست آورد و مهارت‌های فعلی خود را بهبود بخشد.
مجمع ونکوور، کانادا موافقت کرد که داروسازان باید دانش، روش‌ها، مهارت‌ها و رفتارهای خاصی را فرا گیرند که آنها را برای انجام این نقش‌ها به طور مؤثر مجهز کند. این خصوصیات حرفه‌ای باید به عنوان نتایج مورد نیاز آموزش و تربیت پایه‌ای داروسازان در نظر گرفته شوند.
برای رسیدن به چنین اهدافی علاوه بر اینکه باید روی مراکز آموزشی و دانشکده‌های داروسازی جهت تربیت داروسازانی با این خصوصیات تمرکز نمود، لازم است به داروسازانی که فارغ‌التحصیل شده‌اند و اکنون مشغول فعالیت‌های حرفه‌ای خود هستند نیز توجه داشت. مراکز علمی موجود هم از طریق برنامه‌های آموزشی مداوم و هم از طریق ارتباط مستقیم با داروسازان می‌توانند این الگوهای رفتاری را در آنها تغییر دهند و یا تقویت کنند.براساس اطلاعات موجود و شواهد ارایه شده در مقالات جهت پویا بودن داروسازان در عرصه بالینی برنامه آموزشی داروسازی (Curriculum) باید به طور مداوم در حال تغییر و تحول باشد.
این تغییر و تحول باید با توجه به شرایط و زیرساخت‌های موجود در سیستم‌های آموزشی بهداشتی و درمانی کشورمان ایجاد شود و تغییر در روش‌های آموزشی انجام پذیرد.